Đứng trước sự phát triển nhanh chóng của nhiều lĩnh vực xã hội thì giáo dục thời đại mới đã và đang phấn đấu đổi mới về nội dung, chất lượng và phương pháp sao cho đạt được 2 mục tiêu lớn là đào tạo nguồn nhân lực và đào tạo kỹ năng sống cho học sinh. Tuy nhiên bên cạnh những thành tựu đạt đuợc thì gần đây chúng ta thường thấy thực trạng trẻ vị thành niên có xu hướng gia tăng về bạo lực học đường, về phạm tội, về liều lĩnh, ứng phó không lành mạnh, dễ mắc các tệ nạn xã hội, sống ích kỷ, vô tâm, khép mình,….Đồng thời rèn kỹ năng thực hành, kỹ năng giao tiếp, kỹ năng giải quyết vấn đề, khả năng tự phục vụ bản thân cũng là nhu cầu cần thiết…Hơn thế nữa đứng trước thềm hội nhập quốc tế đòi hỏi thế hệ trẻ phải tự tin; phải nắm bắt kịp thời các cơ hội cũng như phải có một số kỹ năng: sống khỏe, sống lành mạnh, giỏi hùng biện, giỏi tiếng Anh…

Vấn đề học sinh thiếu kỹ năng sống, thiếu tính tự tin, tự lập, sống ích kỷ, vô tâm, thiếu trách nhiệm với gia đình và bản thân đang là những cản trở lớn cho sự phát triển của thanh thiếu niên, trong một xã hội phát triển năng động như hiện nay.

          Nhiều vị phụ huynh lo lắng trước tình trạng con em của mình thiếu tự tin, luôn tỏ ra rụt rè khi có cơ hội thể hiện mình trước đám đông hoặc không biết cách xử lý tình huống dù là thật đơn giản như kêu gọi sự giúp đỡ từ người khác, tìm đường, định hướng,…

Thêm nữa trước tình trạng bạo lực học đường ngày càng gia tăng, thì kỹ năng tự bảo vệ mình cũng cần được coi trọng khi các nhóm trẻ xấu luôn lấy sức mạnh cơ bắp hoặc đám đông để bắt nạt, ức hiếp các trẻ hiền, ngoan, ít nói,…

Nhiều em học sinh có cuộc sống khép kín với thực tại, đắm chìm trong thế giới ảo của Internet của thế giới game,.. mà quên đi và đánh mất những cơ hội kết bạn, thể hiện những khả năng tiềm ẩn của mình, lo sợ, rụt rè khi tiếp xúc với cộng đồng, xã hội,…

Vậy kĩ năng sống là gì? Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO): Là các khả năng để có hành vi thích ứng và tích cực. Giúp các cá nhân có thể ứng xử hiệu quả trước các nhu cầu và thách thức của cuộc sống hàng ngày.

Mục đích của việc giáo dục kĩ năng sống: Đáp ứng mục tiêu giáo dục toàn diện; phù hợp với 4 trụ cột của giáo dục theo quan niệm của UNESCO:

(1) học để biết;

(2) học để làm;

(3) học để tồn tại;

(4) học để chung sống;

Giúp học sinh thích ứng được với cuộc sống đầy những biến động khôn lường (những tác động của xã hội tự nhiên và hiện đại); Thúc đẩy những hoạt động mang tính xã hội, phát huy các nhân tố tích cực, hạn chế nhân tố tiêu cực, xây dựng môi trường trường học thân thiện, học sinh tích cực; Góp phần tích cực cho việc đổi mới phương pháp học tập của học sinh.

Những kĩ năng sống cần được giáo dục và rèn luyện đối với học sinh THCS:

Kĩ năng tự nhận thức (ta là ai là điều cực kì quan trọng).

Kĩ năng giải quyết các tình huống đặc biệt khó khăn trong cuộc sống;

Kĩ năng giao tiếp và thương thuyết (bao hàm tính tự kiềm chế);

Kĩ năng lựa chọn và quyết định (bao hàm phê phán và bác bỏ);

Kĩ năng hợp tác và tìm kiến sự giúp đỡ (bao hàm yếu tố thân thiện và làm việc theo nhóm);

Kĩ năng rất đơn giản nhưng thật sự cần thiết như:

 Kĩ năng nghe, nói, đọc, viết, không chỉ cho học ngoại ngữ mà cho mọi môn học, cho cuộc sống sau này;

 Kĩ năng biết nấu cơm nhanh, tốn ít nhiên liệu;

 Kĩ năng làm vườn, chăm sóc cây.

Việc RLKNS nhằm xây dựng cho học sinh 12 giá trị của cuộc sống là: tôn trọng, hòa bình, hợp tác, hạnh phúc, chân thật, nhân đạo, tình thương, trách nhiệm, giản dị, khoan dung, tự do và đoàn kết.

Nhận thấy những điều thiết yếu về giáo dục kĩ năng sống cho học sinh, trường THCS Tiến Dũng đã thường xuyên tổ chức các chương trình giáo dục kĩ năng sống, với các chủ đề khác nhau.

Hôm nay ngày 15/04/2025 vào lúc 14 giờ tại sân trường diễn ra chương trình giáo dục kỹ năng sống với chủ đề: Khởi nguồn yêu thương. Giảng viên là cô Trần Thị Ngọc Hương- Giảng viên tâm lí học giáo dục và kỹ năng sống. Tham dự chương trình bao gồm tập thể sư phạm nhà trường cùng toàn thể học sinh nhà trường. Mở đầu chương trình các em được cùng giảng viên tham gia trò chơi giao lưu gây hứng thú đối với các em.

                Giảng viên cùng học sinh tham gia trò chơi giao lưu

Tiếp theo chương trình là học sinh được xem video tình huống về sự giúp đỡ của các tấm lòng tốt đới với những người có hoàn cảnh khó khăn, thông qua video các em sẽ được thảo luận và nhận ra được sự giúp đỡ,yêu thương của mọi người từ đó biết ơn và yêu thương chính bản thân mình. Mà yêu thương chính bản thân là : Tự chăm sóc sức khoẻ thể chất và tinh thần của mình; tự tha thứ và chấp nhận bản thân; thực hành lòng biết ơn, suy nghĩ tích cực; đầu tư cho sự phát triển bản thân. Để biến lí thuyết các em vừa thảo luận bằng việc làm cụ thể, thì ngay sau đó dưới sự hướng dẫn của giảng viên các em tiếp tục tham gia hoạt động với tiêu đề : Lấy đề tài về lớp . Hoạt động này đòi hỏi sự tham gia của nhiều thành viên trong từng lớp và có sự phối hợp, hỗ trợ lẫn nhau, đòi hỏi cả nhanh tay nhanh mắt, cả kỹ năng giao tiếp

             Hình ảnh các em tham gia hoạt động: Lấy đề tài về cho lớp

Sau các buổi tổ chức kỹ năng sống cho học sinh, đã nhận được những kết quả rất tích cực, các em hiểu: Lòng biết ơn không chỉ là một thái độ sống tích cực, mà còn là một năng lực cảm xúc mạnh mẽ mang đến nhiều giá trị cho cá nhân và cộng đồng. Nó có ý nghĩa và lợi ích sâu sắc cả về mặt tâm lý, sức khỏe sinh lý, học tập và giữ gìn cũng như thiết lập các mối quan hệ. Những người thường xuyên thực hành lòng biết ơn có xu hướng cảm thấy vui vẻ, tích cực và hạnh phúc hơn.

            Thành quả của các em qua buổi chiều hoạt động tích cực

Qua đây cho chúng ta thấy, giáo dục kĩ năng sống thật sự cần thiết cho học sinh. Cần thực hiện thường xuyên, với nhiều nội dung và hình thức khác nhau trong các trường học.